Βανέσσα Καλλιάγρα: O ρόλος των οπτικο-αντιληπτικών δεξιοτήτων στην μάθηση και την εργοθεραπεία

Η Βανέσσα Καλλιάγρα, εργοθεραπεύτρια – ειδική παιδαγωγός, θα μας  εξηγήσει με απλά λόγια τις διάφορες μορφές και τη σημασία των Οπτικο-αντιληπτικών δεξιοτήτων στη μάθηση του παιδιού.

Σκοπός αυτού του άρθρου είναι πρώτα από όλα να μάθουμε τις διαφορές τους αλλά και την πρακτική χρησιμότητα τους. Έτσι θα είμαστε σε θέση να τις ξεχωρίζουμε και να αντιληφθούμε ακριβώς τους τομείς που το παιδί μας χρειάζεται βοήθεια.

Σε επόμενα άρθρα θα αναλύσουμε περαιτέρω την κάθε δεξιότητα και θα δούμε μαζί ασκήσεις και παιχνίδια που βοηθούν το παιδί να εξελιχθεί παίζοντας.

Περιεχόμενα

Πρώτα από όλα όμως ας δούμε τι εννοούμε με τον όρο Οπτικο-αντιληπτικές δεξιότητες

Η οπτική αντίληψη είναι η ικανότητα του εγκεφάλου να ερμηνεύει, να αναλύει και να δίνει νόημα σε αυτό που φαίνεται. Όταν ένα παιδί μεταβαίνει από το νηπιαγωγείο στο σχολείο, ο οπτικός του χώρος μεταβαίνει από τρισδιάστατο σε δισδιάστατο (βιβλία, ανάγνωση, γραφή).

Για αυτό είναι σημαντικό οι οπτικo-αντιληπτικές δεξιότητες να είναι καλά ανεπτυγμένες, έτσι ώστε η εκμάθηση της ανάγνωσης να μην είναι δύσκολη.

Ένας Εργοθεραπευτής προσπαθεί να εντοπίσει αυτά τα χαρακτηριστικά και να κάνει πρακτικές συστάσεις στους γονείς και τους δασκάλους με δραστηριότητες και προσεγγίσεις που θα βοηθήσουν στη μάθηση του παιδιού.

Πώς θα το επιτύχουμε αυτό στην εργοθεραπεία;

Παρατηρούμε αρχικά την Οπτική διάκριση ενός παιδιού, το αν μπορεί δηλαδή να παρατηρήσει ομοιότητες και διαφορές μεταξύ αντικειμένων ή μορφών.

Κατά την ανάγνωση, αυτή είναι η ικανότητα να αναγνωρίζει μια λέξη που επαναλαμβάνεται σε μια σελίδα ή να παρατηρεί τη διαφορά μεταξύ των λέξεων.

Σημαντικό ρόλο παίζει και η ικανότητα αναγνώρισης ενός αντικειμένου παρά τα άλλα αντικείμενα ή το φόντο που προκαλούν οπτική σύγχυση.  Στην ανάγνωση αυτό είναι η ικανότητα του να μην μπερδεύεται με πάρα πολλές λέξεις σε μια σελίδα.

Ανιχνεύεται επίσης η Οπτική Μνήμη και η δυνατότητα σχηματισμού ή τοποθέτησης χαρακτήρων σε μια ακολουθία ή σειρά. Η ικανότητα δηλαδή του να θυμάται τα χαρακτηριστικά ενός αντικειμένου ή μιας μορφής και να μένει σαν εικόνα στο μυαλό του.

Κατά την ανάγνωση πρακτικά αυτό βοηθά στην αναγνώριση της ίδιας λέξης που έχει διαβάσει προηγουμένως και είναι ιδιαίτερα σημαντική και στην ορθογραφία.

Μερικές ακόμη οπτικές δεξιότητες και η χρησιμότητα τους

Οπτικές Χωρικές Σχέσεις

Υπάρχουν ακόμα οι Οπτικές Χωρικές Σχέσεις, η ικανότητα δηλαδή  παρατήρησης ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ μορφών ή αντικειμένων και η ικανότητα χειρισμού και οπτικοποίησης μορφών/εικόνων.

Στη μάθηση το πρώτο σχετίζεται με την επίλυση προβλημάτων και τις μαθηματικές έννοιες και στη δεύτερη περίπτωση μπορεί να παρατηρηθούν αντιστροφές γραμμάτων και αριθμών.

Οπτικο κλείσιμο

Με τον όρο αυτό εννοούμε την ικανότητα οπτικοποίησης ενός ολόκληρου δεδομένου μέρους μιας εικόνας.  Αυτή η ικανότητα είναι σημαντική στην ανάγνωση, ώστε να μη χρειάζεται να διαβάζεται κάθε γράμμα.  Βοηθά στην ταχύτερη ανάγνωση και κατανόηση.

Ένα παιδί με δυσκολία στο οπτικό κλείσιμο μπορεί να μπερδέψει λέξεις με παρόμοια αρχή ή τέλος.

Οπτικο-κινητική ολοκλήρωση

Οπτικο-κινητική ολοκλήρωση είναι η ικανότητα χρήσης και ερμηνείας του οπτικού χώρου σε σχέση με το δικό του σώμα. Ο Συντονισμός ολόκληρου του σώματος και της όρασης, είναι η ικανότητα να γνωρίζει και να ερμηνεύει πού βρίσκεται (το σώμα του) στον χώρο. Η δεξιότητα αυτή, δίνει επίσης τη δυνατότητα στις δύο πλευρές του σώματος να λειτουργούν μαζί, σε αρμονία, ισορροπώντας και αξιοποιώντας το χώρο αποτελεσματικά και συντονισμένα.

Τα παιδιά με δυσκολίες σε αυτόν τον τομέα παρουσιάζουν γενική «αδεξιότητα» και μπορεί να έχουν δυσκολίες με την ισορροπία και την οδήγηση ποδηλάτου.  Πλευρικότητα (γνώση δεξιά/αριστερά) και κατευθυντικότητα (γνώση δεξιά/αριστερά στο διάστημα).

Συντονισμός χεριού-ματιού

Τέλος, θα αναφέρουμε και τον Συντονισμό χεριού-ματιού, καθώς υπάρχουν παιδιά που μπορεί να έχουν “κακή γραφή” και να καθυστερούν περισσότερο να ολοκληρώσουν τις γραπτές εργασίες.

Λόγο της παραπάνω δυσκολίας μπορεί τα παιδιά να απογοητευτούν και να χάσουν τη συγκέντρωσή τους.

 Πού μπορείτε να βρείτε τη Βανέσσα Καλλιάγρα.

Πώς βοηθά η Loot4kids γονείς και ειδικούς θεραπευτές

Ευχαριστούμε την ιστοσελίδα Pexels για την παραχώρηση των φωτογραφιών